5 bijzondere archeologische vondsten van de afgelopen 5 jaar
Dit jaar bestaan de Nationale Archeologiedagen 5 jaar! Om dit te vieren zetten we de 5 meest bijzondere archeologische vondsten van de afgelopen 5 jaar in het zonnetje:
1: Het zwaard van Landgoed Den Eng (2015)
In het najaar van 2015 vindt Dirk van Ommeren op het landgoed Den Eng in de Gelderse Betuwe naar eigen zeggen “Een stuk ijzer”. In de twijfel brengt hij het zwaard toch naar een vriend van hem, Cees-Jan van der Pol, die gelijk doorheeft dat het hier om iets ouders gaat. Hij schakelde vervolgens Nils Kerkhoven in, een archeoloog uit Dreumel, die het voorwerp onderzocht! Hij constateerde dat het hier niet om een willekeurig stuk ijzer ging, maar om een (mogelijk Keltisch) zwaard uit de eerste eeuw voor Christus! Na enkele jaren conservering en opgeborgen te hebben gelegen werd de bijzondere vondst eindelijk onthuld in mei 2019. Dit gebeurde tijdens de opening van de Romeinenweek in het streekmuseum “Baron van Brakell” in Ommeren. Het zwaard ligt tot op de dag van vandaag tentoongesteld in het museum!
Foto: Dirk van Ommeren en Cees-Jan van de Pol met het gevonden zwaard © William Hoogteyling
2: Merovingisch riembeslag in Montferland (2015)
Eveneens werd er in 2015 een andere bijzondere archeologische vondst gedaan in Gelderland! Bij opgravingen in Montferland in eind 2015 werden 30 roestige metalen klontjes aangetroffen. Na de opgraving werden ze voor onderzoek naar het lab van ArcheoCare in Maarssen gestuurd, waar ze uitgebreid werden onderzocht. Door middel van Röntgenfotografie werd ontdekt dat het niet ging om roestige klompjes ijzer, maar om ijzeren riembeslag uit de Merovingische periode, circa van de 5e tot 8e eeuw na Christus. Uit de foto’s kwam het prachtige en gedetailleerde gegraveerde patroon naar voren!
Foto: ADC ArcheoProjecten
3: Ottomaanse Kaftans uit de Noordzee (2017)
In 2017 was er veel aandacht voor een 17e eeuw wrak dat werd aangetroffen vlakbij het Noord-Hollandse eiland Texel. In het wrak werd een vrijwel intacte 17e-eeuwse japon gevonden: een topvondst! Echter kwamen er meer prachtige vondsten uit het wrak naar de oppervlakte die minder media-aandacht kregen, zoals twee prachtig bewaard gebleven Ottomaanse Kaftans. De Ottomaanse kleding stukken, gemaakt van zijden en uitgerust met prachtige borduursels, zijn hoogstwaarschijnlijk een ruilgeschenk geweest. Mode uit Zuidwest Azië was in de 17e eeuw zeer populair onder de hogere klassen van de samenlevingen in Europa.
Foto: Ottomaanse 17de-eeuwse kaftan van fluwelige rode zijde uit het wrak bij Texel. © Provincie Noord-Holland
4: Een scheepswrak in de Noordoost Polder (2016-2018)
Tijdens ploegwerkzaamheden in 2016 in het Flevolandse dorp Rutten werd door een boer de resten van een scheepswrak aangetroffen! Het schip, dat hoogstwaarschijnlijk dateert uit van de 18e eeuw, is gebruikt als koopvaardijschip. In Flevoland zijn wel vaker scheepswrakken aangetroffen, maar weinig met een zodanig grote hoeveelheid aan vondsten. Ook was het schip van groot formaat! Het scheepswrak kwam in 2018 weer in het nieuws. Vanwege de hete zomer van dat jaar was een deel van het schip aan het afbreken en moest er een noodactie plaatsvinden om het schip te redden van vernietiging.
Foto: Leeuwarder Krant
5: Een Katzbalger uit de IJssel (2018-2019)
Eind 2018 vond Frans Borgonje in de IJssel bij Deventer een Katzbalger, een bijzwaard van een landsknecht. Het zwaard, hoogstwaarschijnlijk terug te dateren naar 1500 na christus, was verschenen tijdens een zeer lage stand van de rivier, die veroorzaakt was door lange periode droogte die in de zomer en het najaar van 2018 plaatsvond. Het zwaard werd aangetroffen met vele andere prachtige archeologische vondsten, zoals muntjes, pijpenkopjes en fragmenten van beeldjes. Het zwaard is overgebracht naar Heerlen voor conservatie. Een groot deel van de vondsten zijn momenteel te bezichtigen in een tentoonstelling van Museum De Waag in het oude centrum van Deventer.
